رانندگی یکی از مهارت‌های شیرین است و افراد زیادی مایل به دریافت گواهینامه هستند. خوشبختانه با توجه به پیشرفت تکنولوژی افرادی که دارای معلولیت هستند نیز می‌توانند برای دریافت گواهینامه اقدام کنند. البته مراحل اخذ گواهینامه برای افراد دارای معلولیت نسبت به سایر افراد کمی پیچیده‌تر و سخت‌تر خواهد بود.
در واقع هنرجویانی که دارای معلولیت‌های خاص هستند باید اثبات کنند که می‌توانند به خوبی افراد دیگر، خودرو را کنترل کنند و به واسطه معلولیت موجود خطری خودشان و سایرین را تهدید نمی‌کند. در این مطلب شرایط افراد را برای اخذ گواهینامه بررسی و جزئیات مراحل گرفتن گواهینامه رانندگی برای معلولین را مرور می‌کنیم.
آموزش رانندگی برای افراد معلول
افرادی که شرایط خاص و معلولیت دارند، باید به نسبت شرایط برای آموزش رانندگی اقدام کنند. محدودیت‌های جسمی افراد دارای معلولیت، در دسته‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند. با توجه به این دسته‌بندی‌ها افراد باید برای اخذ گواهینامه اقدام کنند. به طور کلی محدودیت‌های جسمی افراد در دسته محدودیت بینایی، شنوایی، قطع یا نقص عضو یا محدودیت‌های حرکتی تقسیم‌بندی می‌شوند.
محدودیت‌های بینایی در دریافت گواهینامه
افرادی که به طور کامل نابینا هستند، اجازه رانندگی ندارند؛ اما افرادی که تا حد محدودی بینایی دارند، امکان دریافت گواهینامه را خواهند داشت. حداقل قدرت بینایی برای دریافت گواهینامه، با رعایت شرایط خودرو باید 9 از 10 و حداقل میدان بینایی باید 100 درجه باشد.
محدودیت‌های شنوایی در دریافت گواهینامه
محدودیت‌های شنوایی ممکن است باعث خطراتی مثل نشنیدن صدای بوق، آژیر وسایل امدادی و پلیس شود. این مشکل در نهایت احتمال ایجاد تصادف را بالا می‌برد. در چنین شرایطی اگر یکی از گوش‌های فرد متقاضی به طور کامل ناشنوا باشد، حداکثر افت شنوایی گوش دیگر باید تا 40 دسی‌بل باشد.
دانلود سوالات آیین نامه
محدودیت‌های قطع یا نقص عضو در دریافت گواهینامه
اگر فردی دچار قطع یا نقص عضو فوقانی یا تحتانی باشد، اما امکان رانندگی با خودروی ویژه را داشته باشد، می‌تواند برای دریافت گواهینامه اقدام کند. البته صلاحیت فرد باید توسط متخصص نورولوژیست و ارتوپد تایید شود. از سوی دیگر مهارت‌های رانندگی فرد در تست جاده‌ای باید توسط افسر راهنمایی و رانندگی مورد بررسی قرار بگیرد. شرایط دریافت گواهینامه برای افراد دارای قطع یا نقص عضو به شرح زیر است:
- در صورتی که فرد دارای قطع عضو زیر زانو است، اما از پروتز اندام تحتانی استفاده کند می‌تواند از خودرو اتومات یا کلاچ دستی استفاده کند.
- اگر فرد دچار نقص عضو در قسمت قدامی پا، مفصل متاتارسوفالانژیال و پنجه پا هستند می‌توانند گواهینامه مشروط دریافت کنند.
- اگر فردی کمتر از یک انگشت شصت و دو انگشت در هر دستش دچار ناتوانی یا قطعی باشد، می‌تواند گواهینامه مشروط بگیرد.
محدودیت‌های حرکتی موثر در دریافت گواهینامه
محدودیت‌های حرکتی شامل مواردی مثل فلج شدن برخی اندام‌ها یا چرخش مهره‌ها می‌شود که می‌تواند توانایی حرکتی افراد را کاهش دهد. با توجه به تفاوت شرایط هر فرد و محدودیت‌های ایشان، باید به طور جداگانه هر یک را آزمایش کرد و در صورت تایید پزشک و افسر راهنمایی رانندگی به ایشان گواهینامه تعلق خواهد گرفت.
افرادی که دارای معلولیت هر دو پا هستند اما دست‌های سالمی دارند، می‌توانند گواهینامه مشروط دریافت کنند. افراد دارای دفرمیتی در اندام‌هایی که رانندگی را درگیر نمی‌کنند نیز می‌توانند برای اخذ گواهینامه اقدام کنند.
مراحل گرفتن گواهینامه رانندگی برای معلولین
مراحل گرفتن گواهینامه رانندگی برای معلولین از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود. این افراد باید تحت نظر پزشکان متخصص قرار بگیرند و اثبات کنند که صلاحیت کنترل خودرو را به طور کامل و ایمن دارند. پس از تایید صلاحیت، هنرجویان باید با خودروهای مخصوص تحت آموزش رانندگی قرار گرفته و سپس آزمون دهند. در ادامه جزئیات موارد ذکر شده را توضیح می‌دهیم.
مراجعه به آموزشگاه رانندگی مخصوص افراد دارای شرایط خاص
افرادی که دچار محدودیت‌های جسمانی هستند، باید به آموزشگاه‌های مخصوص معلولان مراجعه کنند. متاسفانه برخی از شهرستان‌ها از چنین آموزشگاه‌هایی محروم هستند و افراد مجبور هستند به شهرستان‌های مرکز استان سفر کنند تا بتوانند رانندگی را با خودروهای مخصوص و شرایط خاص خودشان فرا گیرند.
معاینه پزشکی افراد دارای معلولیت برای دریافت گواهینامه
افرادی که دارای محدودیت جسمی هستند مانند سایر افراد ابتدا باید برای سنجیدن وضعیت بینایی، به چشم‌پزشکی‌های مورد تایید پلیس +10 مراجعه کنند. این مسئله خصوصا در افرادی که دارای محدودیت‌های بینایی هستند حائز اهمیت است.
پس از تایید وضعیت بینایی، افراد دارای محدودیت جسمانی باید به بیمارستان مورد تایید پلیس مراجعه کنند تا معاینه شوند. با توجه به کمبود بیمارستان‌های تخصصی در این زمینه و نیروی پزشکی، در برخی مناطق زمان انتظار برای معاینه بسیار طولانی است. برای مثال ساکنین شهر تهران برای معاینه پزشکی باید به بیمارستان سجاد مراجعه کنند.
ثبت نام کلاس‌های آموزش شهری مخصوص معلولین
پس از گذراندن مراحل معاینات و کسب تایید پزشکی، افراد دارای معلولیت باید اقدام به تکمیل ثبت‌نام کنند. دقت کنید که کلیه روند آموزش باید در آموزشگاه‌های مخصوص معلولین صورت بگیرد تا مربی‌ها به روش‌ها و خودروهای مخصوص مسلط باشند. همچنین باید نکات رانندگی در شب و کار با دکمه‌های ماشین در برنامه آموزشی افراد قرار بگیرند.
در این آموزش‌ها افرادی که دارای معلولیت‌های حرکتی هستند باید نسبت به شرایط خود از پدال گاز دستی استفاده کنند. افرادی که کم‌شنوا یا ناشنوا هستند نیز باید با قرار دادن علامتی، سایر رانندگان را از وضعیت خود آگاه کنند. همچنین مربی رانندگی این افراد باید توانایی برقراری ارتباط با افراد ناشنوا را داشته باشند.
قبولی در آزمون آیین‌نامه
برای اخذ گواهینامه قانونی تصویب شده که افراد باید پس از گذراندن کلاس‌های شهری در آزمون آیین‌نامه شرکت کنند. افراد دارای محرومیت جسمانی نیز مانند سایر رانندگان، موظف هستند که در آزمون آیین‌نامه یا بخش تئوری، نمره قبولی کسب کنند.
قبولی افراد دارای محرومیت جسمانی در آزمون شهری
پروسه قبولی در آزمون شهری رانندگی برای همه افراد کمی استرس‌زا و سخت است. البته در آزمون مخصوص افراد دارای محرومیت جسمانی، سخت‌گیری افسرها به مراتب بیشتر می‌شود.
چرا که اشتباهی کوچک در رانندگی می‌تواند باعث خطاهای جبران‌ناپذیری شود و علاوه‌بر جان فرد، ایمنی سایر افراد را نیز به خطر بیاندازد. پس از قبولی در آزمون شهری، حدود 15 تا 30 روز بعد، گواهینامه افراد با پست به آدرس منزل ارسال می‌شود.
تعویض گواهینامه افراد دارای معلولیت
مراحل تعویض یا تمدید گواهینامه معلولان نیز مانند پروسه اخذ گواهینامه، طولانی و دشوار است. این مراحل طبق روند زیر انجام می‌شود:
- تکمیل فرم‌های مربوطه در مراکز پلیس 10+ و پرداخت هزینه تعویض گواهینامه
- دریافت تاییدیه پزشکی از مراکز مورد تایید پلیس
- دریافت تاییدیه چشم‌پزشکی
- ارجاع به کمیسیون پزشکی
- پرداخت هزینه بیمه خودرو
- مراجعه به روان‌پزشک جهت تایید صلاحیت روان
- ارجاع مجدد به کمیسیون پزشکی
- دریافت تاییدیه افسر فنی
- مراجعه مجدد به پلیس 10+ و تحویل فرم‌های تایید شده
کلام آخر
پروسه دریافت گواهینامه برای تمامی افراد سخت و زمان‌بر است؛ این مسئله در افرادی که دارای معلولیت‌های جسمی هستند، به واسطه شرایط حساس و اهمیت رانندگی سخت‌تر نیز می‌شود. افراد دارای ناتوانی‌های جسمی باید برای دریافت گواهینامه معاینه‌های پزشکی مختلفی انجام دهند و تحت تعلیم مخصوص قرار بگیرند. در این مطلب تمامی جزئیات مربوط به مراحل گرفتن گواهینامه رانندگی برای معلولین را بررسی کردیم و صفر تا صد دریافت گواهینامه را توضیح دادیم.
